Multi-touch-tafel

Gisteren was ik te gast bij het Historisch Museum Rotterdam. Ik was zeer onder de indruk van de vernieuwde tentoonstelling Stad van Rotterdammers. Vooral het deel Rotterdammers Up in het Schielandshuis waar het recente verleden van Rotterdam op bijzondere wijze wordt gepresenteerd. Naast vier prachtige themapanelen, die als gigantische glas-in-lood-ramen ogen, zijn er presentaties met heel veel beeldmateriaal. Acht migrantenfamilies, die in 1999 werden gefilmd voor de tentoonstelling 'Rotterdammers' in het Wereldmuseum, zijn nu, tien jaar later, opnieuw gevolgd.

Mijn uitnodiging had te maken met het uitwerken van het educatieve deel voor scholen. In het kader daarvan maakte ik kennis met de multi-touch-tafel in de tentoonstelling. Ik vond het geweldig! Gewoon met je handen erover heen: beelden oproepen, zoeken, draaien, spiegelen, vergroten, verkleinen, filmpjes tevoorschijn halen, informatie vragen, zoeken in thema's.

De scholen die hiermee aan de slag gaan krijgen de gelegenheid om deel te nemen aan een heel bijzonder project, waarin de historische en de recente geschiedenis van Rotterdam en de Rotterdammers is samengebracht.

En waarvan ik erg gecharmeerd ben is het feit dat die voortdurend zal worden aangevuld door jonge Rotterdammers, die hun eigen geschiedenis gaan vastleggen.

Een sterk voorbeeld van de gedachtegang die pas bij de kinderen in mijn groep tijdens het filosoferen naar boven kwam: tijd is overal, alles is tijd, en alle toekomst wordt ook verleden.

Foto en meer informatie: http://www.hmr.rotterdam.nl/programma/schielandshuis/2006/393-Stad_van_Rotterdammers.php

Nieuws lezen en filosoferen

Zo'n zes keer per jaar bezoek ik basisschool Icarus in Heemstede om het team te coachen bij het filosoferen. Vandaag was ik te gast bij Juf Nancy, die een vraag had over de nieuwskring in groep zes. Twee kinderen brengen dan een krantenartikeltje mee en gaan daarover in gesprek met de rest van de groep. 'Er staat ongeveer een half uur voor,' vertelt Nancy. 'Maar dat wordt bijna altijd een uur. De vragen die dan naar boven komen, daarover kan je volgens mij ook prima filosoferen. Wil je eens meekijken en meedenken, hoe we dat zouden kunnen aanpakken?' Nou, graag! Ik was heel benieuwd. Kopieën van de gekozen artikelen werden rondgedeeld en toen ging het los! Het bruiste en sprankelde in groep zes toen ze in gesprek gingen over tijgers, die in Friesland worden opgevangen omdat ze eerst uit een dierentuin weg moesten en daarna bij een particulier niet genoeg te eten kregen. Daarna ging het over de prestatie van de 21-jarige Sven Goebel die zijn eigen wereldrecord bierviltjesstapelen verbrak. Dat vierde hij door zijn bouwwerk in één minuut omver te gooien. En ja, Juf nancy had gelijk, de opmerkingen en de vragen die voorbij kwamen lenen zich heel goed voor een filosofisch gesprek. We hebben afgesproken de komende weken hiervoor een werkwijze te bedenken waarbij de kinderen zelf zoveel mogelijk de regie hebben. Een prachtig initiatief, waarmee filosoferen in een heel pure vorm gestalte kan krijgen. Wordt vervolgd en bedankt alvast, groep zessers en Juf Nancy!

Bron foto:http://headlines.nos.nl/forum.php/list_messages/19735

Alles is tijd

De afgelopen tijd lijkt alles wel in het licht te staan van het thema tijd. Al een paar weken filosofeert de bovenbouwgroep op basisschool het Mozaïek daarover; prachtige gedachtegangen hoorde ik. Het ging soms over verleden en heden, of over de toekomst. En over op tijd zijn: 'op tijd, na tijd, voor tijd : het heeft allemaal te maken met tijdstroming.' Tijdstroming? Een mooi woord, en een goed voorbeeld van het vinden en gebruiken van een (tijdelijk!) eigen vocabulaire in de groep. 'Als er iets gebeurt, dan gaat dat in de tijd. Tijd is om alles, net als de zon waar ook alles omheen is.' 'Maar dat alles om de zon draait, is ook maar bedacht. Waarom is daar geen andere ster voor gekozen? De zon is niet de grootste en ook niet het meest dichtbij. Het is een afspraak.' 'Alle tijd die we kennen zou heel anders zijn, als er andere planeten in de kringloop van het heelal zaten.' 'Tijd is ook een kringloop: een dier leeft een tijd en gaat dood, er groeien dan later blaadjes, die worden gegeten door een rups, die door een koolmees, die door een roofvogel en zo maar door.' 'Alles is een kringloop.'

Als alles een kringloop is, kan je dan wel ergens op tijd zijn?

'Misschien wel: elke ochtend is er bij ons in de straat een reiger, precies op dezelfde tijd. Omdat hij dan vissen kan vangen, die zijn op die tijd meestal boven water.' 'Als het regent komen vissen boven, daar komen dieren die vissen eten op af, daar komen weer andere grotere dieren op af, die eten elkaar. En de grootste gaat weer dood, en wordt compost of zo, daar groeien de bomen weer op. Daar heb je die kringloop weer.'

Dan veert een van de kinderen opeens op: 'eigenlijk is alles wat we zeggen, iedere zin, iets met tijd! Ik heb mijn level gehaald = iets met tijd. Ik heb net gegeten=verleden tijd. Alles is een kringloop. Ook een kalender want die keert steeds terug bij het begin. Maar zelfs een kringloop heeft iets te maken met tijd. Het woord zegt het- in een kring – dat gaat oneindig door. Dat heeft dus ook te maken met tijd!' Een ding is zeker: als we een gesprek als dit hebben, hebben we eigenlijk aan de 45 minuten die het rooster ons biedt, niet genoeg.

Dan hebben we gewoon te weinig tijd...