Straat, bus en spel

Afgelopen najaar kreeg het team van basisschool Icarus handreikingen om het filosoferen met kinderen op een thematische wijze in te zetten. Vorige week was ik weer op school en wat ik zag, overtrof mijn stoutste verwachtingen! In de kleutergroepen liggen filosofieboeken, waarin de ideeën van de kinderen een hoofdrol hebben. En ... net als de kinderen zelf groeien deze boeken gestaag!

In groep 4 filosofeerden de kinderen over fantasie. Ze verwerkten al hun gedachten, ideeën en vragen daarover in de fantasofie-straat. De straat is te zien op een prominente plek in school: de hal. Ouders, kinderen, leerkrachten en bezoekers passeren deze bijzondere straat ieder keer als ze door de school lopen. 

De kinderen in groep 6 filosofeerden over identiteit en maakten een 'kom tot jezelf bus.' 

Kinderen van groep 8 hebben in kleine groepjes onder begeleiding van Nathalie Strookman denkspellen ontworpen. Het thema van deze spellen is van 8 naar 1. Ieder groepje nam een ander aspect van de overstap van basisonderwijs naar de middelbare school onder de loep. Ze filosofeerden verdeelden taken en maakten spellen, die ze ook onderling hebben uitgeprobeerd. Volgend schooljaar mag groep 7 deze spellen gaan spelen. Chapeau, Icarus!

Zoals de zee spoelt je geliefde weg

Zoals de zee spoelt je geliefde weg

Zoals het duister alles wist

Je bent aan iets gehecht maar het is weg

boven in de hemel of

laag in de grond

Ik zal alleen nog willen zeggen: Ik mis je zo

(gedicht van Ilham)

Ik mis je zo: negen groepen 7 en 8 maakten gebruik van dit aanbod in het plusmenu van De VAK. Allemaal scholen en leerkrachten die eerder meededen. Ze weten al hoe waardevol het project is.

Ook dit jaar schreven alle kinderen op school een gedicht. De gedichten worden meegebracht bij het bezoek aan begraafplaats Jaffa; ze krijgen een plekje in een bundel. De bundels worden steeds indrukwekkender, en niet alleen qua omvang! Wat een bijzondere verzameling. Veel teksten gaan over het missen van opa, oma of een huisdier. Soms is er iets heel anders. Zoals dit gedicht - van een jongen over zijn zusje.

Ik mis mijn zusje als ze naar de crèche gaat

Ik mis het zoals ze praat

Op donderdag en vrijdag is ze een dag weg

Dan denk ik die dagen, wat een pech

Ze weet niet dat ik haar dan mis

Maar dat komt omdat ze nog klein is.

Sommige kinderen laten weten dat ze niemand missen, maar wel het land waar hun familie woonde, de omgeving of de warmte daar. Dat je meer kunt missen dan mensen, dieren, spullen en plaatsen kwam naar voren in de filosofische onderzoekjes. Je kunt ook situaties missen, of een gevoel: ‘Als mijn vader er niet is, mis ik een vadergevoel.’ Nooit is een filosofiegesprek hetzelfde! Vaak genoeg levert het ook nieuwe vragen op. Kan iemand die gestorven is zelf zijn familie missen?

Wat een ongelooflijk mooi project toch. Hopelijk start het volgend jaar opnieuw. Daar gaan we voor!

Ik mis je zo is een project van Kunst in de Wijken: www.kunstindewijken.nl

Er was eens, kunst

Met het mooiste weer van de wereld, een enthousiaste groep leraren, een locatie om van te watertanden en de samenwerking met initiatiefneemsters Terry de Visser en Ingrid van de Putte en kunstenares Vera van Heusden die op rolletjes verliep... De tweede workshop in een serie bijeenkomsten onder de noemer er was eens, Kunst was een soort cadeautje. Voor iedere deelnemer was er 'een broodje klei' en na een korte introductie ging men aan de slag met het vormgeven van souvenirs door het weghalen van klei. Met speciaal gereedschap: eetlepels, houten pollepels en allerlei keukenmesjes. Voor het aanbrengen van reliëf meer speciaal gereedschap - een schuimspaan, boomschors, een oud printplaatje en een hele bak met plastic dino's! Na drie kwartier werken nodigde ik iedereen uit voor een filosofisch gesprek over 'souvenir', het centrale thema van de cursus. Na afloop reflecteerden we op de inhoud en op de gesprekstechniek. En daarna een tweede ronde met de handen in de klei... Aan het eind van de middag keken we samen, gloeiend van de zon én van de resultaten terug: was er verschil tussen de eerste en de tweede werkronde? Hard werken, maar heerlijk. Mooi om te zien hoe je zo kunt onderzoeken welke invloed en waarde het filosoferen met en over kunst heeft.

Meer weten? www.erwaseenskunst.nl