Deze en komende week bezoeken kinderen van diverse Rotterdamse basisscholen een bijzondere schoolvoorstelling: STOND HELD STERK? Tien educatieve workshops ga ik er doen; de eerste vier zijn al geweest.
Op een plots warme middag gingen de kinderen na de theatrale tocht met elkaar in gesprek over de kwestie of een beeld vragen kan stellen. ‘Nee’, zegt een jongen, ‘want een kunstwerk kan niet praten’. Maar het hoeft ook niet te praten, oppert een meisje. ‘Je kan ook aan andere dingen zien wat het wil zeggen. Als het een hand omhoog houdt bijvoorbeeld.’
‘Ja’, beaamt een ander uit de groep, ‘het kan vragen stellen als je een gezicht ziet, waar angst of boosheid op een gezicht staat. Zoals bij die beelden toch, die verbaasde zwembadgezichten [1].’
Kunstwerken kunnen het niet zelf, meent een ander, maar wel via jouw fantasie. Al is dat misschien ook niet bij iedereen, alleen voor wie er naar kijkt. De groep komt nu op dreef. ‘Een gezicht is niet eens nodig om iets te laten zien. Dat met die jas, met die lijm – deze leerling heeft het over het beeld van Loer - die laat heel goed zien dat het gaat om iemand is die bang is, en daar zit zelfs helemaal niemand in!’ En hoe zit dat eigenlijk met de acteurs in een theater?
'Ja, als die iets niet zeggen, dan wil je het juist graag weten!' Als alle ideeën verzameld zijn en besproken, kijken we samen nog even terug op wat er is gezegd. ‘Jullie hebben samen nagedacht en gesproken over dat beeld. Is dat beeld nu nog hetzelfde als daarvoor, of niet?’ Op deze vraag komen voor mij prachtige verrassende antwoorden:
‘Nee , het is zeker niet hetzelfde, er zijn veel meer gedachten over het beeld bijgekomen, nog bij de gedachten die er al over waren’
‘Het beeld zelf is niet anders, maar wel de gedachten erover, die zijn anders.’
‘Het beeld is niet hetzelfde. Omdat je er langer dan een paar seconden naar kijkt, of alleen maar naar hoe het beeld heet. Omdat je er niet zomaar voorbij bent gelopen.’
‘Het beeld is zeker anders: het is blijer, kijkt blijer omdat wij er nu meer over weten!’
Wat is het bijzonder om te zien en te horen hoe de kinderen hier samen over nadenken, en iets aan de voorstelling en de beelden toevoegen: hun eigen wijsheid! Beseffen ze dat het weten dat hier genoemd wordt, helemaal uit henzelf is voortgekomen? Ik vraag het hen. Daardoor lijkt het pas tot hen door te dringen. Trots lopen ze naar beneden, waar het leven van alledag hen weer omarmt. Maar toch net even anders dan daarvoor.
[1] Cliffhanger, Roos & Chris Art, foto: J. van Wijk
Wow, Marja, ik zou er eigenlijk ieder keer bij willen zijn!
BeantwoordenVerwijderenMooi:
‘Het beeld is niet hetzelfde. Omdat je er langer dan een paar seconden naar kijkt, of alleen maar naar hoe het beeld heet. Omdat je er niet zomaar voorbij bent gelopen.’
‘Het beeld is zeker anders: het is blijer, kijkt blijer omdat wij er nu meer over weten!’
Vooral die 'omdat je er niet zomaar voorbij bent gelopen.'
Toitoi voor jullie allemaal, geniet!
Yvonne
Bij gebrek aan een echte expositie maakte ik er één met een paar echte beelden en groot gecopieerde kunstwerken die ik op karton had geplakt.
BeantwoordenVerwijderenDe kinderen kregen een folder, zo gaan die dingen, en mochten gaan kijken. Sommigen waren klaar voordat je met je ogen geknipperd had, anderen namen meer tijd.We spraken in zijn algemeenheid over de beelden. Waren ze mooi? Zou iemand zo'n beeld willen hebben?
Na verloop van tijd vroeg ik of ze dachten dat een beeld iets vertelt.
Een jongen, die normaal wel vrolijk kijkt maar verder zich niet mengt, had nu op alle vragen een antwoord. Beelden kunnen je iets vertellen door hun houding. Als je iets van een beeld weet is het niet meer het zelfde beeld als vroeger. Nu ja, wel hetzelfde maar niet hetzelfde omdat je er iets van weet.
Tot slot vroegen alle kinderen iets aan een beeld. De geschreven vraag legden ze bij het beeld waar het voor bestemd was en daarna verzonnen ze zelf de antwoorden.
Er was maar één kind dat na afloop zijn folder had laten liggen. Niet slecht.
Ik pakte de beelden weer in en tobde.
Hoe krijg ik de meisjes zo ver dat ze mee gaan praten?
Ze kijken zachtzinnig de wereld in, maar zeggen niets of 'dat weet ik niet.' En dat is niet veel tekst.
Groeten,
Co
LC